Evet arkadaşlar, bazı şeyleri tekrar tekrar yazıyoruz, aramızda wii hakkında derin bilgisi olanların yanında daha yeni yeni bir şeyler öğrenmeye başlamış arkadaşlar da var.

Sürekli göz atılabilecek başvuru kaynağı olması açısından en gerekli bilgileri burada tek başlık altında toplamakta fayda var.

Yanıtı net olacak kısa sorular şeklinde merak ettiklerinizi buraya yazarsanız elimden geldiğince verilen cevapları burada derleyeceğim.



SÖZLÜK

1. Scene
Sahne, herhangi bir oyun konsolu, bilgisayar sistemi üzerinde kod/grafik/müzik vesaire gibi üretimlerini paylaşan insanların bir araya getirdikleri oluşum. Bireyler birer takma isimle ve ait oldukları grup ile anılırlar.

2. Hacking / Kurcalama
Elinizdeki yazılım/donanım her ne ise onu üreticisinin size koyduğu kısıtlamaları kaldırmak, başka amaçlarla kullanılabilir hale getirmek veya sırf eğlence olsun diye değişik sebeplerle kurcalamak.

3. Hack / Başarı ile sonuçlanmış kurcalama
Kurcalama işinin başarı ile sonuçlanması ve işe yaraması durumunda ortaya çıkan şey. bkz. Twilight Hack

4. Exploit / Açık / Açığın kullanılması
Kurcalama esnasında yapılan incelemelerde ilgili yazılım/donanım sisteminde bulunan ve sisteme sızmayı sağlayacak açıkların değerlendirilmesi. Bir açık birden fazla kez kullanmaya elverişli ise genelde exploit olarak adlandırılır.

5. Crash / Göçme
Belli durumlarda programın, hata vererek çalışmayı kesmesi durumu

6. Bug / Programcının hatası
Genelde programcıların tembel ve dikkatsiz anlarına denk gelen, yazdıkları programlarda bıraktıkları, yazdıkları programların göçmesine veya yanlış çalışmasına sebep olan hatalar.

7. Kırılmış/Cracked (Save/Oyun/vesaire)
Hacker'ın amaçları doğrultusunda bozulmuş program / save / oyun vesaire. Sistem seviyesinden çok uygulama bazlı olarak yapılır. X'in, Y'nin crack'i...

8. Homebrew/Ev yapımı
Bildiğiniz üzere wii'de ve pek çok konsolda üreticinin onayı olmadan, hatta üreticinin özel güvenlik şifresi ile şifrelenmeden kod çalıştırmak fabrika çıkışı makinalarda mümkün değil. Homebrew dediğimiz şey de bu güvenlik bariyerleri aşıldıktan sonra herhangi birinin ilgili konsol için yazdığı program/programların klasmanı. Diğer klasman da Konsol üreticisinden Lisanslı yazılım. Homebrew genelde satılmaz/satılamaz(yasal değil)

9. Twilight Hack
Team Twiizers'ın (Wii sahnesinden bir hacking grubu) Zelda oyunundaki açığı (atın ismini save dosyası içinde gereğinden uzun yapınca oluşan hatadan faydalanmak şeklinde) değerlendirerek çipsiz wii'lerde homebrew programların çalışmasını sağladıkları hack. 4.0 ile beraber devre dışı kalmıştır, sazı bannerbomb, smashstack ve lego indiana jones exploit'leri devralmıştır.

10. IOS
Wii üzerinde iki adet işlemci bulunur. Bir tanesi power pc mimarisindeki ana işlemci ki oyun geliştiricilerinin yazdıkları oyunlar bu işlemci üstünde çalışır diğeri de arm tipinde olan işlemci. İşte IOS'lar da bu arm işlemci üzerinde çalışan sürücü/wifi/usb vesaire değişik çevre birimlerine erişmek için kullanılan bir çok modülden meydana gelmiş yazılım paketleridir. Menü / kanallar / oyunlar çalışmak için hep bir ios'a ihtiyaç duyarlar, bazı oyunlar değişik kısımlarında birden fazla ios kullanabilirler. Wii'nin güvenlik mimarisi gereği arm işlemci power pc işlemci üzerinde kontrol sahibidir bu yüzden örneğin menü IOS'unu silmek full brick sebebidir. PAL/NTSC/NTSC-J Menü sürümleri versiyonuna göre numarası 10'ar 10'ar artan ios'ları kullanır. Bu bölgeler için kullanılan IOS'lar aynıdır 3.2,3.3 (IOS 30) 3.4 (IOS 50), 4.0, 4.1 (IOS 60), 4.2 (IOS 70) . Korean menülerde kullanılan IOS no'su ise farklıdır.

11. Trucha imza bug'ı
Nintendo'nun halen tam olarak kapatamadığı, 3.3 sistem menüsünde kısmen kapatmış olduğu bug. Bu bug sayesinde wii disc'lerinin içeriğini değiştirmek (oyunları yamamak, içlerindeki data dosyalarını değiştirip kişiselleştirmek vesaire) mümkün. Normalde disk içeriği değiştiğinde nintendo'nun özel gizli anahtarı ile imzalamadan wii'nin sürücüsüne bu diski okutmak mümkün değil iken bu bug sayesinde özel bir şekilde imzalanmış diski wii'ye okutmak mümkün olabiliyor.
not: Yazı yazıldığı esnada en son menü sürümü 3.3 iken gerçekten de kapatılmamıştı, tam anlamıyla kapatılması 4.0'ın yayınlanmasına denk düşer. Şu an 4.2 en güncel sürüm iken TBR gibi programlarla farklı bir exploit kullanılarak tekrar ios'lara bu bug'ın dahil edilmesi imkan dahilindedir.

12. CIOS
Trucha imza bug'ı yahut farklı exploit'ler kullanarak yüklediğimiz çakma IOS'lardır. Çakma diyorum zira bunlar yüklenirken nintendo tarafından çıkarılan IOS alınır, çeşitli yerleri yahut modülleri yamanır ve sisteme farklı bir göze (slot) tekrar yüklenir.


13. Memory Card
Gamecube oyunlarını save etmek için " kesinlikle " sahip olmanız gereken aparat. 8mb ile 128mb arasıdır. Fiyatları maksimum 50 YTL'dir ( 128mb için ). Gamecube kolunun takıldığı yerin ilersinde A ve B olmak üzere iki yuvası ( slot ) vardır. Djarumblack'ten

14. Scrubbed
Wii disklerinde oyunlar genelde tüm diskleri kullanmazlar. Ama oyun üreticileri boş alanları rastgele verilerle doldurur, böylece gerçekte 1gb'dan az tutacak bir oyun iso'su bile tüm dvd boyutuna (4.7gb) getirilir. İşte Wii Scrubber isimli program sayesinde diske eklenmiş bu rastgele alanlar 0'lanır ve diskin verimli bir şekilde sıkıştırılması sağlanır. Bu şekilde elde edilen iso'lara da scrubbed denmekte. Iso'ları gerçekte olmaları gereken boyutlara getirildiği için internette daha kısa zamanda indirilebilirler. Iso'ların scrubbed olması trucha imza bug'ı konusunda bir sıkıntı yaratmaz.

15. Nand/Nand flash
Genel anlamda bir çeşit kalıcı hafıza türü. Wii'ye özel düşünürsek te wii'nin oyun save'leri / kanallar / sistem dosyaları vesaire için kullandığı 512 mb'lık bellek. Nand denmesinin sebebi bu bellek tipinde kullanılan devrelerin lojikteki not and yani nand kapılarına benzemesinden dolayı.

16. ES_Identify açığı
Eski IOS'larda bulunan herhangi bir programın menü yetkileri ile nand üzerindeki dosya sistemine erişmesini sağlayan bug. Crediar'ın yayınladığı preloader'ın kurulumu, Any title deleter gibi programlar için gereklidir.

ps: Her yeni terimi açıklarken üstteki terimleri açıklamadan geçiyorum. Yanlış, eksik yazdığım yerler varsa uyarın

17. Key
Herhangi bir şifreleme sisteminde kullanılan anahtar. Wii'de kullanılanlar çeşit çeşit, RSA, ECC, AES gibi değişik şifreleme sistemlerinin değişik uzunlukta key'leri yani anahtarları olabiliyor. Bootmii ile wii'mize ait key'leri yedekleyebiliyoruz.

18. Dol
Bu Nintendo'nun gamecube'de de kullanmış olduğu bir executable formatı ve bu dosyaların sahip olduğu uzantı aynı zamanda, pc'deki exe gibi yani. Bunun bir de kardeşi var Elf ki o daha standart bir format.

19. Elf
Bu da Dol gibi bir executable formatı. Yapı olarak pek tabii dol'dan farklı ve ayrıca standart bir executable formatı. Linux'ta vesairede de kullanılıyor.

20. Wbfs dosya sistemi
Yedeklenmiş wii oyunlarını saklamaya yarayan tamamen bu amaçla geliştirilmiş bir dosyalama sistemi. Tamamen wii oyunlarını saklama ve geri çağırma üzerine kurgulandığı için FAT32/NTFS/EXT2/EXT3 dosya sistemleri kadar karmaşık bir yapısı yok, oldukça basit.

21. Wbfs dosyaları
Wii oyunlarını FAT32 ve NTFS dosya sistemlerinde saklanmak üzere geliştirilmiş dosya formatı. Yapısı wbfs dosya sistemi ile %99 aynı olmakla beraber tek bir oyun saklamaya yönelik. Yani her bir wbfs dosyası aslında başlı başına bir wbfs dosya sistemi oluyor. Böylece usb loader'lar mevcut wbfs dosya sistemi için kullandıkları kodu sadece harddiske düşük seviyede erişim yöntemlerini değiştirerek bu dosyalar için de kullanabiliyorlar. FAT32 üstünde saklanmaları ve oyunların boyutunun 4GB'ı aşması durumunda bir oyun için bu dosyalardan birden fazlası gerekiyor. Tersten söylersek 4GB'ı aşan oyunlar için wii oyunlarını yöneten programlar FAT32 dosya sisteminde bu dosyalardan iki tane oluşturup oyunu bölüyorlar.

22. Hardmod
Bir konsolun donanım yolu ile yedeklenmiş oyunları çalıştırılabilir hale getirilmesine denir. En yaygın şekli günümüzde de pek çok konsolda kullanılan optik sürücülere takılan çiplerle sistemin kopya medyaları orjinalmiş gibi algılamasını sağlamak şeklindedir, bazen de (flatmii ve wode örneklerinde olduğu gibi) sistemin sürücüsü ile olan iletişimini emüle edip sürücüyü tamamen devre dışı bırakmak ve bu erişimi örn. bir harddiske/pc'ye yönlendirmek şeklinde yapılabilir.

23. Softmod
Bir konsolun yazılım yolu ile yedeklenmiş oyunları çalıştırabilir hale getirilmesine denir. Hardmod yani çipten farklı olarak sistem yazılımlarının modifikasyonu yahut sisteme ek yazılım yüklemesi yolu ile olur. Hardmod'dan yani çiplerden farklı olarak yedeklenmiş oyunlar üzerinde değişiklik yapıp bu şekilde çalıştırmak da mümkün olur, oyunlarda cheat, region free gibi özellikler de yine softmod'un nimetlerindendir.

SIKÇA SORULAN SORULAR
1. VC nedir?
VC Virtual Console yani sanal konsol'un kısaltılmışıdır. Bildiğiniz üzere oyun konsolları çoğu zaman aynı markanın bir önceki konsoluna da destek verir. Bunu bazen donanım yolu ile bazen de yazılım yolu ile yani emülasyon yolu ile sağlarlar. Wii'de zaten wii'den bir önceki sistem olan GC oyunlarını oynamak bu söylediğim şekilde mümkün. Nintendo'nun daha eski konsolları ve diğer pek çok konsol için yayınlanmış oyunları da VC servisi sayesinde oynamak mümkün.

2. WAD nedir?
WAD Nintendo'nun disk update bölümlerindeki update dosyaları için seçmiş olduğu paketleme formatıdır. Bir wad içinde bir sistem kanalının (ios'lar) yahut menüden açabileceğimiz bir kanalın (wiiware oyunu / vc oyunu / diğer kanallar) çalışması için gerekli bütün dosyaları şifrelenmiş bir şekilde taşır. Sisteme wii shop üzerinden kurulmuş bir kanal, istenirse wad olarak paketlenebilir, yahut wad olarak paketlenmiş bir kanal sisteme tekrar kurulabilir. Wad'ları kurabilmek için tek şart sistemde trucha bug'lı bir ios'un bulunmasıdır zira. Wad'lar paketlenirken sahte imza ile oluşturulurlar, tabii burada Nintendo'nun oluşturduğu wad'lardan bahsetmiyorum


ps1: Bazen izinsiz yazılarınızı kopyalayanların yaptıkları işe yarıyor, şans eseri başka bir sitede buldum zamanında streetgamer'da yazdığım bu konuyu

ps2: Ha bu arada not düşeyim bu sefer. Üstteki yazı kaynak gösterilerek dahi izinsiz başka bir sitede yayınlanamaz, yayınlayanlar dombilidir, taocudur.



5 kez düzenlendi. En son 23/04/2010 09:10 tarihinde WiiCrazy tarafından düzenlenmiştir.

bulman iyi olmus, boyle bir sey sartti
madem oyle bende bana sikca sorulan bir kac kelimeyi de yazayimda cevabini artik agalar verir
ios,cios,wbfs,nand,key,dol,elf,boot.dol ...neyse simdilik yeter

Quote
dedezade
bulman iyi olmus, boyle bir sey sartti
madem oyle bende bana sikca sorulan bir kac kelimeyi de yazayimda cevabini artik agalar verir
ios,cios,wbfs,nand,key,dol,elf,boot.dol ...neyse simdilik yeter

ios, cios, nand... bunları yazdım... diğerleri de sonra.

Quote
WiiCrazy
ps2: Ha bu arada not düşeyim bu sefer. Üstteki yazı kaynak gösterilerek dahi izinsiz başka bir sitede yayınlanamaz, yayınlayanlar dombilidir, taocudur.

aga bu tao ne olaki

Quote
dedezade

Quote
WiiCrazy
ps2: Ha bu arada not düşeyim bu sefer. Üstteki yazı kaynak gösterilerek dahi izinsiz başka bir sitede yayınlanamaz, yayınlayanlar dombilidir, taocudur.

aga bu tao ne olaki

Tao işte, bildiğin Tao

Cinselliğin kitabını yazmış bir felsefeciler güruhu.

Ayrıca bunların şeytanla-tavşanla oynayan daldan dala uçan-konan versiyonları vardır.

Şiddetle bu tip insanlardan uzak durulması, görüldükleri yerde tükürme suretiyle bertaraf edilmeleri önerilir.

aman diyim tao mao gotururler adami neuzubillah

Bir kaç ekleme yaptım.

elinize sağlık, çok güzel olmuş...

çok mükemmel olmuş WiiCrazy eline sağlık. ben de hardmode rulasssssss diyorum ve buradan ayrılıyorum

muthis kaynak devami dilegiyle

Eline sağlık Wiicrazy

10 numara bilgilendirme için 10 numara Teşekkür ederim kardeş.

Çok güzel bir yazı olmuş, elinize sağlık. Bu terimlerin içine bir de "brick" ekleyebilir misiniz? Acemi wii cilerin ihtiyacı olan bir terim.

Çok güzel bir yazı olmuş, elinize sağlık. Sıkça sorulanlar arasına bir de "brick" ekleyebilir misiniz? Acemi wii cilerin ihtiyacı olan bir terim.

Bilmediğim bazı terimler var. Mesela WRIG nedir? Ayrıca Channel, Mii, gibi terimler de eklenebilir. Hatta yeni başlayan biri olarak Wii kumandası kafamı karıştırmıştı. Wii Remote, Wiimote Plus ve Motion Plus gibi 3 ayrı kumanda sisteminin de ne anlama geldiği yazılabilirse yeni başlayanlar için iyi bir kaynak olur.

Gerçi bu güzel sözlüğü hazırlayan arkadaş daha çok hacking kısmına değinmiş ki bu da forumun bu bölümünde olması gereken bir şey. Yukarıda bahsettiğim terimleri de içine alan ve hacking içermeyen bir sözlük hazırlanabilir mi? Ya da forumda var da ben mi bilmiyorum